05/06/23  ━━   5 min read

Η ποδηλασία (cycling) είναι ένα σχετικά σύγχρονο άθλημα, το οποίο με αρκετά γρήγορους ρυθμούς έλαβε δεσπόζουσα θέση μεταξύ των υπόλοιπων αθλημάτων. Ο πρώτος τύπος ποδηλάτου μάλιστα εφευρέθηκε το 1817, ενώ το πρώτο ποδήλατο με πετάλι που άνοιξε το δρόμο για το σύγχρονο ποδήλατο όπως το γνωρίζουμε σήμερα, έκανε την εμφάνισή του το 1853. Μόλις 15 χρόνια μετά, το 1868, εκτιμάται ότι έλαβε χώρα ο πρώτος αγώνας ποδηλάτου στο Παρίσι, και έκτοτε διαφορετικοί τύποι αγώνων και τύπων ποδηλασίας έχουν θεμελιωθεί, όπως η ποδηλασία δρόμου, η ποδηλασία πίστας, η ορεινή ποδηλασία (mountain bike) και το BMX.

Σήμερα, λοιπόν, το άθλημα της ποδηλασίας είναι, αν μη τι άλλο, γνωστό σε όλους. Πόσο εύκολο και πόσο κατάλληλο είναι, όμως, για όλους;

Εύκολη, ήπια και αποτελεσματική φυσική δραστηριότητα για όλους

Η ποδηλασία είναι μία αθλητική δραστηριότητα που είναι κατάλληλη για όλους και έχει πολλαπλά οφέλη για το σώμα και την υγεία. Μερικά από τα σπουδαιότερα οφέλη της ποδηλασίας είναι:

• η θωράκιση του καρδιαγγειακού συστήματος,

• η ενίσχυση της μυϊκότητας των κάτω άκρων,

• η βελτίωση του συντονισμού των άκρων, ή της λεγόμενης κιναισθησίας.

Ανεξαρτήτου ηλικίας, εμπειρίας και φυσικής κατάστασης, το ποδήλατο δίνει την ιδιότητα στον αναβάτη να καθορίσει ο ίδιος τις συνθήκες της ποδηλάτησης, όπως την απόσταση, το έδαφος ή την διάρκεια, ώστε να ταιριάζουν στις δυνατότητές του. Το γεγονός αυτό, το καθιστά ευχάριστο εναλλακτικό τρόπο μετακίνησης προς όφελος της υγείας και την ιδανική μορφή φυσικής δραστηριότητας για όποιον επιχειρεί να εντάξει για πρώτη φορά τη συστηματική άσκηση στην καθημερινότητά του. Στο πλαίσιο αυτό μπορούν να τεθούν αρχικά μικροί και υλοποιήσιμοι στόχοι, όπως η καθημερινή ενασχόληση για μόλις 30 λεπτά σε επίπεδο έδαφος, οι οποίοι δεν θα κουράσουν πολύ και δεν θα αποθαρρύνουν τον αρχάριο αθλούμενο. Μάλιστα, αξίζει να τονισθεί ότι συγκριτικά με άλλες μορφές άσκησης αντοχής, όπως είναι το τρέξιμο, η εναλλακτική του ποδηλάτου είναι καλύτερη και λιγότερο επιβαρυντική για τις αρθρώσεις, και ενδείκνυται ακόμη και για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Με το πέρασμα του χρόνου και αφού επιτευχθεί η εξοικείωση με το άθλημα, στόχο μπορεί να αποτελέσει η μία ώρα συνεχόμενης ποδηλάτησης ή και η συμπερίληψη μερικών ανηφορικών διαδρομών για επιπλέον δυσκολία.

Δύσκολο και απαιτητικό άθλημα για τους πιο πειθαρχημένους

Οι στόχοι στο ποδήλατο μπορούν να διαφοροποιηθούν κατά πολύ, βάσει της κινητοποίησης και της πειθαρχίας του ποδηλάτη. Όσοι ασχολούνται αγωνιστικά με την ποδηλασία δεν γίνεται να αρκεστούν σε μία ώρα ποδηλάτησης, ούτε σε μεμονωμένες και διάσπαρτες ανηφορικές διαδρομές. Προκειμένου να δουν αλλαγές στη φυσική τους κατάσταση και να βελτιώσουν τους χρόνους τους, θα πρέπει να επιδοθούν σε πολύωρες, σκληρές, καθημερινές προπονήσεις σε ποικιλία εδαφών, συμπεριλαμβανομένων και των πολύ απότομων λόφων. Οι ποδηλάτες υψηλού επιπέδου συνήθως στοχεύουν σε εβδομαδιαία ποδηλασία που ξεπερνά τα 600 χιλιόμετρα, με στόχο την ετήσια εκτέλεση συνολικά 25.000 έως 35.000 χιλιομέτρων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο ποδηλάτης πρέπει να περνά 3-4 ώρες στο ποδήλατο καθημερινά, γεγονός που κάνει την ποδηλασία ιδιαίτερα απαιτητικό άθλημα.

Δαπάνη ενέργειας στο ποδήλατο

Το ποδήλατο αποτελεί αθλητική δραστηριότητα που δύναται να αυξήσει σημαντικά τις ημερήσιες ενεργειακές ανάγκες. Ακόμη και σε ήπια ένταση, δηλαδή σε επίπεδο έδαφος, η ποδηλασία προκαλεί υψηλή δαπάνη ενέργειας που αγγίζει τις 400 kcal ανά ώρα. Μάλιστα, ένα ακόμη θετικό της γνώρισμα για την πλειοψηφία του κόσμου είναι η δυνατότητα ποδηλάτησης για αρκετά λεπτά χωρίς να επέλθει έντονη κούραση, επιτρέποντας έτσι την εκτέλεση πολύωρης προπόνησης. Το γεγονός αυτό καθιστά το ποδήλατο ιδανική επιλογή αθλητικής δραστηριότητας για όσους έχουν θέσει ως στόχο τη διαχείριση βάρους και την απώλεια λίπους, επιδιώκοντας να αυξήσουν τη διάρκεια της προπόνησής τους και τις συνολικές “καύσεις” τους

Στον αντίποδα, το πλεονέκτημα της υψηλής ενεργειακής δαπάνης μετατρέπεται σε μεγάλη και δύσκολη πρόκληση για τους ποδηλάτες υψηλού επιπέδου (elite cyclists). Συγκεκριμένα, η υψηλή ταχύτητα ποδηλάτησης σε συνδυασμό με τις μεγάλες αποστάσεις που εκτελούνται σε καθημερινή βάση μπορεί να εκτοξεύσουν τις ημερήσιες ενεργειακές τους ανάγκες, ανεβάζοντάς τις για παράδειγμα στις 6.000 kcal σε ημέρες κατά τις οποίες η ποδηλάτηση ξεπερνά τις 5 ώρες. Για να καλυφθούν επαρκώς οι ανάγκες αυτές, απαιτείται πολύ καλός προγραμματισμός στην προετοιμασία και κατανάλωση των γευμάτων, τα όποια χαρακτηρίζονται επίσης από πολύ μεγάλες ποσότητες. Μπορούμε, λοιπόν, κατά κάποιον τρόπο να πούμε ότι ένας πρωταθλητής στο ποδήλατο οφείλει να είναι πρωταθλητής και στην κουζίνα του!

Από ήπια αθλητική δραστηριότητα σε απαιτητικό άθλημα

Ποτέ δεν είναι αργά για να εντάξει κάποιος την ποδηλασία στη ζωή του, ή να επιδιώξει υψηλές επιδόσεις. Αυτό εξαρτάται ως επί το πλείστον από τις ώρες που θα αφιερώσει πάνω στο ποδήλατο, και από την ποιότητα της προπόνησής του. Μάλιστα, είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ενώ στα περισσότερα αθλήματα η μέση ηλικία των πρωταθλητών είναι κάτω από τα 30 έτη, στην ποδηλασία βλέπουμε πολύ συχνά αθλητές υψηλού επιπέδου πάνω από αυτό το ηλικιακό κατώφλι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Αμερικανός ποδηλάτης Chris Horner, ο οποίος συμμετείχε ενεργά σε ποδηλατικούς αγώνες, συμπεριλαμβανομένου του Tour de France μέχρι και την ηλικία τω 47 ετών. Και παρότι, ο περισσότερος κόσμος δεν είναι σαν τον Chris Horner που συμμετείχε στον πιο ένδοξο ποδηλατικό αγώνα σε τέτοια ηλικία, σίγουρα υπάρχουν πολλά βραβεία σε αγώνες μικρότερης κλίμακας τα οποία μπορούν να κατακτηθούν και μετά τα 30 ή τα 40 έτη!

Ποδήλατο: εφικτή και ευχάριστη δραστηριότητα, απαιτητικό άθλημα

Το ποδήλατο είναι ένα άθλημα φιλικό προς όλους με μεγάλη προοπτική εξέλιξης, δίχως η ενασχόληση από την παιδική ηλικία να αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία, όπως συμβαίνει στα περισσότερα αθλήματα. Αντί αυτού, το επίπεδο της προπόνησης και η πειθαρχία που επιδεικνύει ο ποδηλάτης, τόσο στην προπόνησή του όσο και στη διατροφική του προετοιμασία, είναι οι καθοριστικές παράμετροι για την αγωνιστική επιτυχία. Για αυτά τα άτομα, το ποδήλατο φτάνει να αποτελεί πλέον μία πολύ απαιτητική φυσική δραστηριότητα, που χρειάζεται στρατηγικούς διατροφικούς χειρισμούς ώστε ο ποδηλάτης να αποδώσει το μέγιστο δυνατό.